Бўгўн мин кэпсээри оњостор кићим – Российскай
Федерация ноуотун ўєрэґириитин туйгуна, Саха Республикатын ўєрэґириитин
ўтўєлээх ўлэћитэ, СР Учууталлар учууталлара, «Саха-Азия» фонд стипендиата, Бўлўў
куорат бочуоттаах олохтооґо, педагогическай ўлэ ветерана Тимофеева Мария
Афанасьевна. Мария Афанасьевна бу кўннэргэ кўн сиригэр кићи буолан кэлбит кэрэ
кэмин, 75 сааћын туолар ытык кўнўн ўєрэ-кєтє бэлиэтиир.
Кини 47 сыл устата ўєрэхтээћин
эйгэтигэр ўлэлээбититтэн 27 сылын Бўлўў куоратын базовай оскуолатыгар учууталынан,
20 сылын эбии ўєрэхтээћин салаатыгар курућуок салайааччытын быћыытынан эњкилэ
суох ўрдўк таћаарыылаахтык ўлэлээбитэ. Учууталлыы сылдьан, 1988 сыллаахха
ўєрэтэр оґолоругар тэрийбит «Ўрўччэ» ансаамбыла аґыйах сыл ићигэр бигэтик
сўћўєґэр туран, Бўлўў улуућун эрэ буолбакка, тєрєєбўт Сахатын сирин киэњ
сирдэринэн ааттаппытын, искусствоны сэњээрээччилэр єйдўўр буолуохтаахтар…
Оґолору сахалыы кылыћахтаах
ырыаґа-тойукка, чабырґахха ўєрэтииттэн саґалаабыт аґыйах оґолоох кыракый курућуога
кэњээн, ырыа-ўњкўў россиятааґы кєрдєрўўлээх оґо ансаамбылыгар тиийэ ўўммўтэ. Бу
курућуокка тєћєлєєх оґо дьарыктанан, ўтўє кићи буола иитиллэн, олох киэњ
аартыгар атаарыллыбытын ааґан сиппэккин. Оттон «Ўрўччэґэ» дьарыктаммыт оґолор
билигин Мария Афанасьевна ийэлии истињ сыћыанын, сахалыы сайаґас санаатын,
алгыћынан арчылыыр аламаґай майгытын, оґону бэйэтигэр тардар-угуйар ураты дьоґурун єссє да суохтуулларын
истињ-ићирэх тылынан ахталлар, Саха сирин ўгўс улуустарынан сылдьан
концертаабыттарын киэн тутта кэпсииллэр, элбэх омук сирдэригэр тєрўт
культураларын атын омуктарга билићиннэрбиттэрин олохторун саамай дьоллоох уонна
чаґылхай тўгэнинэн ааґаллар, салайааччыларын ўєрўўтўн тэњњэ ўллэстэллэр.
Мария Афанасьевна ансаамбылын биир
уратытынан араас саастаах оґолор биир иллээх дьиэ кэргэн курдук тўмўллуўлэрэ
этэ. Ол курдук биир ўєрэх сылыгар 7 сааћыттан 16 сааћыгар дылы 90-чаґа тиийэр
оґону коллективка киллэрэн, талааннарын ућугуннаран сайыннарыы – ылбычча
салайааччы ылсыспат дьыалата буоллаґа. Ону ўлэтигэр муњура суох бэриниилээх эрэ
кићи ситићэн эрдэґэ. Онон Мария
Афанасьевна Тимофеева чахчы даґаны айылґаттан ананан кэлбит сўдў кићи буолар
эбит диэн санааґа кэлэґин…
Саха тылын сўмэтин, бэргэнин ињэринэ сылдьар,
ийэ тыл ымпыгын-чымпыгын эњкилэ суох билэр, сахалыы єйў-санааны, сахалыы мындыр
билиини-кєрўўнў оґолорго ињэрбит кићинэн буолар. Ол курдук кини хоћоону,
чабырґаґы айан, суруйан биэрэрин, алгыс, тойук, оћуокай тылларын ињнигэћэ суох
ханнык кэмњэ туох сыаллаах тэрээћињњэ кыттаргынан суруйан, оґолорун
дьарыктыырын эмиэ ўєрэппит оґолоро бигэргэтэллэр, ону таћынан улуус, республика
бэчээтигэр тахсыбыттара. Манна даґатан эттэххэ, «Тўћўлгэ» оћуокай тўмсўўтўн
кєхтєєх кыттааччыта: Ньурбаґа, Дьокуускайга, Ўєћээ Бўлўўгэ, Тааттаґа, Бўлўўгэ
ыытыллыбыт республиканскай ыћыахтар дипломаннара, лауреаттара.
Кини, ўлэтин уопутун тўмэн, оґону тєрўт
культураґа ућуйуу тућунан элбэх дакылааттары оњорбута, хас да кинигэлэри
таћаартарбыта. «Оґоґо анаммыт олох» диэн ўлэтин тўмэн, айар киэћэтин
бэлэхтээбитэ. Ўлэлээбит оскуолатыгар, Герой Н.С.Степанов аатынан оскуолаґа,
«Норуот ўгэстэрэ, олоњхото – инники кэскилбит сайдыытын ўктэллэрэ» диэн кыра
кабинеты тэриммитэ.
Мария Афанасьевна сўрэґин баґатынан
сатабыллаахтык тэриммит ансаамбылыгар ўрдўк ситићиилээхтик ўлэлээн, бићиги
оскуолабыт аатын, улуућун, Сахатын сирин киэњ эйгэґэ таћаарбытынан киэн
туттабыт, тєћє да бочуоттаах сынньалањња олордор оскуоланы кытта сибээћин
быспатыттан ўєрэбит уонна маннык ўтўєкэннээх кићи бићиги оскуолабытыгар
ўлэлээбитинэн киэн туттабыт, истињник сўгўрўйэбит.
Мария Афанасьевнаны алгыстаах
сааћынан эґэрдэлээн туран, барґа махтал тылларын этэбит. Кырдьыыга-ыарыыга
ылларбакка, ўєрэппит оґолоруњ, такайбыт ыччаттарыњ, аймах-билэ дьонуњ,
оґолоруњ, сиэннэрињ ўєрўўлэринэн, ситићиилэринэн кынаттанан єссє да ућуннук,
дьоллоохтук олор диэн баґа санаабыт бастыњын, ўтўє санаабыт ўтўмэнин, кэрэ
санаабыт кэрэмэћин аныыбыт. Бары
ўчўгэйи, кэрэни, сырдыгы баґарабыт.
М.К.Муксунова, Герой Н.С.Степанов
аатынан оскуола учуутала |